Industriële Toepassing
Behalve voor het malen van koren werd in de loop van de 16e eeuw meer en meer molens gebruikt voorallerlei andere industriële toepassingen.
De oudste houtzaagmolens ontwikkelden zich uit de standerdmolen. Ze werden compleet met aanbouwsels gekruid om een centrale spil „de koningsstijl" en rustend op een rollenbaan.
De aanbouw met loodsen werd naar de kledij van uit de Palts uitgewekenen Paltrokmolen genoemd.
De verdere ontwikkeling van de houtzaagmolen ging echter spoedig in de richting van de achtkantige houten stellingmolen.
Voor andere industriële toepassingen werden veelal achtkante molens gebouwd. Voor vele toepassingen werden de molens gebruikt, eigenlijk in alle gevallen waarbij in het proces energie was benodigd.
Zo ontstonden oliemolens, pelmolens, krijtmolens, verfmolens, kruitmolens, papiermolens.
Door de grote aantallen industriemolens ontstonden de toenmalige industriegebieden zoals de Zaanstreek, Leiden en omgeving.
In de steden werden ze, i.v.m. de windvang, vaak geplaatst op de stadswallen.
In de vroedschap van Leiden werd meermalen gediscussieerd over de lelijkheid van tal van molens op de wallen (horizonvervuiling).
Geleidelijk steeds verder gaande toepassingen en perfectioneringen deden het aantal molens in Nederland steeds toenemen. ln de eerste helft van de 19e eeuw waren er ca. 9000.
Door de opkomst van stoomkracht, verbrandingsmotor en elektrische motor nam vanaf die tijd het aantal af in snel tempo.
In 1900 waren er nog ± 4000, terwijl er momenteel nog ruim 900 zijn.
Doorsnede van een korenmolen
met de benamingen van
verschillende onderdelen.
(naar: Molens, ir. F. Stokhuzen)
